फेसबुकबाटै समाजसेवा

(दीपेन्द्र राई)

सरिता गुरुङ

‘समाजसेवा गर्न कुनै संघ–संस्था नै चाहिन्छ भन्ने छैन,’ समाजसेवी सरिता गुरुङले भनिन्, ‘समाजसेवा गर्न चाहेमा माध्यम कति–कति । त्यहीमध्ये मैले सामाजिक सञ्जाल फेसबुकलाई माध्यम बनाएँ । मेरो संघ–संस्था छैन । संघ–संस्था भनेकै सरिता गुरुङ हो ।’

समाजसेवी गुरुङले फेसबुकलाई माध्यम बनाएर समाजसेवामा लागिपरेकी छन् । उनले यही माध्यममार्फत आफ्नो काम अगाडि बढाएकी हुन् । यही सञ्जाल प्रयोग गर्दै उनले सर्वप्रथम ०६८ माघबाट समाजसेवामा लागेकी हुँ । ‘मैले भाचोक–६ मकैखोला कास्कीकी मिर्गाैलारोगी बुद्धिमाया गुरुङको उपचारका लागि १० लाख रुपैयाँभन्दा बढी संकलन गरेँ,’ उनले सुनाइन्, ‘यो नै मेरो पहिलो अभियान थियो । उल्लिखित रुपैयाँ फेसबुकमार्फत मेरै नेतृत्वमा संकलन भएको हो ।’

यसैगरी, गत ०६९ वैशाखमा कास्कीकै खारपानीमा हिमपहिरो जाँदा पीडितका लागि उनले पाँच लाख रुपैयाँभन्दा बढी उठाएकी थिइन् । त्यो पनि उनकै नेतृत्वमा भएको हो । त्यस्तै, साथी–साथी झगडा गर्दा हेल्मेटले लागेर मस्तिष्कमा रगत जमेको पर्वतका एक व्यक्तिको उपचारका लागि ३४ हजार रुपैयाँ संकलन भएको सो रुपैयाँचाहिँ दुबईबाट एकमुस्ट पठाइएको थियो । उनले भरतपुर–१० विशालनगरको चौतारीमा बस्ने वृद्धवृद्धालाई सहयोगार्थ ९२ हजार रुपैयाँ संकलन गरेर उनीहरूकै हातमा थमाइदिइन् । भनिन्, ‘रुपैयाँ हात लागेपछि तिनीहरूको अवस्था बदलियो कि छैन अद्यावधि गर्न पाएको छैन ।’

पछिल्लो समय, पोखराका ब्लड क्यान्सररोगी रितिज श्रेष्ठ कुँवरलाई सहयोगार्थ ‘दसैँ दक्षिणा कलेक्सन’ मार्फत ४५ हजार रुपैयाँ संकलन गरेकी थिएँ । उनको उपचारका लागि रुपैयाँ संकलन गर्न यसपालिको दसैँपछि तिहारअघि वसन्तपुरमा मेरै नेतृत्वमा ‘क्याम्पियन’ गरेका थियौँ ।’

०६९ माघ १३ गते म दोलखा पुगेँ । बेलायती सेनामा कार्यरत गोर्खालीद्वारा सञ्चालित डब्ल्युडब्ल्युडट गोर्खाजडटकमले आलम्पु, दोलखाका थामी दम्पतीलाई सहयोगार्थ ३१ हजार ६ सय रुपैयाँ पठाएका थिए । सो सहयोग थामी दम्पतीलाई हात लगाउन वेबसाइट प्रतिनिधिका हैसियतले म त्यता गएकी थिएँ,’ उनले विगत सुनाइन्, ‘त्यही ३१ हजार ६ सयबाटै उनीहरूका लागि दुई थान सिरक, दुई थान सिरानी, दुई थान सिरानीको खोल र दम्पतीका लागि एक÷एक जोर कपडा किनेर लगिदिएकी थिएँ । बाँकी रहेको १२ हजार उनीहरूकै हातमा थमाइदिएँ ।’ लन भयो । कुँवरको उपचारका लागि रुपैयाँ संकलनार्थ ०६९ को दसैँपछि तिहारअघि वसन्तपुरमा उनकै नेतृत्वमा ‘क्याम्पियन’ गरिएका थियो ।

पहिलोपटक गाडी चढेर दोखला आइपुगेका थामी दम्पतीले दोलखामा रहँदा होटलमा खाएको, बसेको रुपैयाँ पनि ३१ हजार ६ सयभित्रैबाट उनले बुझाइन् । थामी दम्पतीबारे इकान्तिपुरमा ‘भोको छु खान देऊ, जाडो छ लाउन देऊ’ शीर्षकमा समाचार प्रकाशित भएको थियो । सोही समाचार पढेर डब्ल्युडब्ल्युडट गोर्खाजडटकमले गुरुङमार्फन उनीहरूलाई सहयोग पठाएका थिए ।3 नेपाल पत्रकार महासंघ दोलखाद्वारा स्थापित पत्रकार कल्याणकारी कोषको प्रथम अधिवेशनमा उनले सो सहयोग थामी दम्पतीलाई हात लगाइदिएकी थिइन् ।

‘कान सुन्ने, आँखा नदेख्ने ८२ वर्षीय मानबहादुर थामी र आँखा नदेख्ने र कानसमेत नसुन्ने ८५ वर्षीया बुद्धिमाया थामीको दुःख देखेर उनीहरू बाँचुन्जेल मैले पाँच सय रुपैयाँ दिने प्रतिबद्धता जाहेर गर्दै ६ महिनाको एकमुस्ट रुपैयाँ सोही दिन दिएँ,’ उनले भनिन्, ‘दोलखाका समाजसेवी माधवमणि राजभण्डारीले मासिक पाँच सय दिने भन्नुभयो । पत्रकार रवीन्द्र मिश्रकी छोरी रेया मिश्रले पाँच हजार
थपिदिइन् । स्थानीय अधिकारवादी संस्था हुराडेक नेपालले समेत पाँच हजार रुपैयाँ थमाइदिए । आलम्पु गाविससचिव गौरी कार्कीले पनि एक हजार पाँच सय दिइन् । नेपाली भाषा बोल्नसमेत नजान्ने थामी दम्पती सहयोग पाएर खुसी देखिन्थे । उनीहरू खुसी भएको देखेर मलाई पनि आनन्द लाग्यो ।

‘आगामी दिनमा आलम्पु गाविसका बालबच्चाको शिक्षा–दीक्षाका लागि केही गर्नेछु,’ दोलखामै रहँदा उनले भनिन्, ‘अब त मेरो मिसन नै एजुकेसनमा केन्द्रित हुनेछ ।’ संस्था हुराडेक नेपालले समेत पाँच हजार रुपैयाँ थमाइदिए । आलम्पु गाविससचिव गौरी कार्कीले पनि एक हजार पाँच सय दिइन् ।’ नेपाली भाषा बोल्नसमेत नजान्ने थामी दम्पती सहयोग पाएर खुसी देखिन्थे । थामीदम्पतीको खुसी भएको देखेर आफूलाई समेत आनन्द लागेको गुरुङले बताइन् ।

ढिकुरपोखरी–६ पाउँदुरकोट कास्कीकी उनी ०५९/६० मा काठमाडौं पसेकी हुँ । आएकै वर्ष कान्छा रानाभाट (जो फिरन्ते जीवन बिताउँथे) लाई उनले पशुपति वृद्धाश्रममा राखकी थिइन् ।

‘आमा गुनको तामा’ भनेझैं उनले आमाको समाजसेवी पदचाप पछ्याएकी हुन् । भनिन्, ‘मदर टेरेसाको जीवनी पढेपछि यस क्षेत्रमा लाग्न झनै प्रतिबद्ध भएँ ।’ समाजसेवा अलावा उनको रहर फोटो पत्रकारिता हो । व्यावसायिक रूपमा फोटो पत्रकारिता थालेको वर्ष दिन नाघिसकेको छ । ‘म पोखरासीटी डटकम र ठीकठाक डटकममा काम गर्छु,’ रहरको कामबारे उनले सुनाइन्, ‘आत्मसन्तुष्टि मिलेको छ । फोटो पत्रकारिता गरिरहेकी छु– रहर पूरा गर्दै छु । फेसबुकमार्फत साथीभाइ बनाएकी छु । उनीहरूको विश्वास जितेकी छु । त्यही भएर समाजसेवी सरिता गुरुङ भनेर चिनिने मौका पाएकी हुँ ।’ समाजसेवा र फोटो पत्रकारिताबाहेक उनी कविता, गीत लेख्छन् । केही गीत ‘रेकर्ड’ भइसकेका छन् । छुट्ने बेला उनले सुनाइन्, ‘सामाजिक जीवनले कतै व्यक्तिगत जीवन अप्ठ्यारोमा पर्ने त होइन भन्ने डर लाग्छ । तर, म सचेत छु ।’

प्रकाशित मिति : २०७० चैत ६