(दीपेन्द्र राई)
काठमाडौं, १५ असार । आज असार १५ । नेपाली परम्पराअनुसार दही–चिउरा खाने मान्यता । असार भन्नबित्तिकै ‘रोपाइँ जात्रा’ का रूपमा मनाउने नेपालीको पुरानो चलन ।
असार भन्नबित्तिकै मानो रोपेर मुरी उब्जाउने समय । भनाइ छ, ‘यतिबेला नेपाली किसान असारको १५ बाँचेका हुन्छन् ।’ असारको १५ भनेको नेपाली किसान अत्यन्तै व्यस्त हुने समय । असार १५ ले त्यसैलाई इंगित गर्न खोजेको हो । उनीहरू यो समयमा कठिन परिश्रम गर्ने भएकाले शरीरलाई ऊर्जा मिलोस् भनेर दही–चिउरा खाने गरिन्छ । असारका रोपाहारलाई बर्खाको सर्दीले नभेटोस् भनेर दही–चिउरा खाने नेपाली परम्पराले निरन्तरता पाउँदै आएको हो ।
असारलाई ‘मानो रोपेर मानो उब्जाउने’ समयका रूपमा पनि लिइए पनि असार १५ बितिसक्दासमेत पर्याप्त मनसुन नहुँदा देशैभरि ९ प्रतिशत हाराहारीमा रोपाइँ सकिएको छ । नेपालमा करिब १५ लाख हेक्टरमा धानखेती हुन्छ । प्राप्त जानकारीअनुसार ६० बढी जातको धानखेती हुने नेपाल संसारमै सबैभन्दा उचाइमा धानखेती हुने मुलुक पनि हो । जुम्ला जिल्लाको छुमचौर संसारकै सबैभन्दा उचाइमा धानखेती हुने ठाउँका रूपमा चिनिन्छ ।
 |
| धान रोपेको अभिनय गर्दै विनिता बराल |
भक्तपुरका राजा आनन्द मल्लको शासनकाल १३०१ मा लडाइँ भएको समयमा शत्रुपक्षका मानिसले गाडेको धान सडेर त्यसबाट ‘हकुवा चामल’ बनेको भनाइ छ । त्यही समयबाट ‘हकुवा चामल’ खान थालिएको विश्वास गरिन्छ ।
(प्रकाशित मिति : २०७१ असार १५)
No comments:
Post a Comment